Poczucie bezpieczeństwa Polaków w 25 rocznicę wejścia Rzeczypospolitej Polskiej do NATO i 20 rocznicę wejścia RP do UE

Rok 1989 był dla Polski przełomowy. Ta data otworzyła drzwi do nowych dróg zapewniania bezpieczeństwa państwa, a także poprawy standardu życia obywateli. Perspektywa wstąpienia Polski w struktury Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz Unii Europejskiej stały się drogowskazami podejmowanych działań na arenie międzynarodowej oraz priorytetami polityki zagranicznej demokratycznej Polski.

Wstąpienie Polski w struktury NATO stało się faktem w 1999 roku. Międzynarodowy sojusz wojskowy zrzeszający wiele państw Zachodu jest gwarantem bezpieczeństwa militarnego m. in. poprzez zobowiązanie wszystkich stron do podjęcia stosownych działań na wypadek ataku militarnego na terytorium którejkolwiek z nich. Uczestnictwo w natowskim systemie zbiorowej obrony i odpowiedzialności w przypadku incydentów i konfliktów zbrojnych zwiększa poczucie bezpieczeństwa Polaków.

Sprawia, że troska o Polskę staje się elementem bonum commune zjednoczonego Zachodu. Jest to istotne również z punktu widzenia położenia geopolitycznego i geostrategicznego Polski. Doświadczenia ostatnich lat związane z wojną na terytorium Ukrainy pokazują, że przynależność do sojuszu jest faktycznym, a nie tylko potencjalnym gwarantem ładu, stabilności i spokoju, czego dowodem jest aspiracja wstąpienia w struktury NATO przez Finlandię i Szwecję.

Istotą Sojuszu Północnoatlantyckiego jest nie tylko zdolność do kolektywnej obrony, ale również podejmowanie współpracy na rzecz wzmacniania bezpieczeństwa. 25 lat członkostwa Polski w strukturach NATO staje się doskonałą okazją do oceny dotychczasowej współpracy oraz wskazania perspektyw rozwojowych sojuszu.

Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku miało kluczowe znaczenie nie tylko dla wzmocnienia pozycji państwa na arenie międzynarodowej, ale także dla codziennego życia Polaków.

Członkostwo w Unii Europejskiej i następnie strefie Schengen spowodowało, że przekraczanie granic zjednoczonej Europy stało się łatwiejsze niż kiedykolwiek. Obecność Polski w strukturach europejskich to także swoboda przepływu kapitału czy usług. Bezsprzeczną korzyścią jest również otwarcie rynku pracy i podejmowanie zatrudnienia bez konieczności uzyskania wiz czy innych wymaganych prawem dokumentów, co jest kluczowe w zapewnianiu bezpieczeństwa ekonomicznego i społecznego. Unia Europejska oznacza również dostęp do szkolnictwa wyższego w innych krajach Wspólnoty, fundusze wspierające rozwój rolnictwa i przemysłu oraz wzrost eksportu towarów i usług na rynek europejski.

Droga do Unii Europejskiej wymagała podjęcia szeregu zmian instytucjonalnych pozwalających na zwiększenie konkurencyjności rynku i ograniczenie państwowych monopoli, a także wiązała się z poprawą jakości funkcjonowania instytucji publicznych.  

Dwudziesta rocznica podpisania Traktatu Akcesyjnego w Atenach staje się przyczynkiem do dyskusji na temat istoty funkcjonowania i przyszłości Unii Europejskiej, ale jest również okazją do podsumowania dotychczasowych działań integrujących Europę „zjednoczoną w różnorodności”.

1. GŁÓWNY CEL PROJEKTU: zobrazowanie poczucia stanu bezpieczeństwa obywateli Rzeczypospolitej Polskiej w 2023 roku, w tym elementów zakłócających ów stan, roku poprzedzającym rocznice wejścia RP do struktur NATO (25 lecie) oraz UE (20 lecie), w kontekście powszechnie przyjmowanym kryterium bezpieczeństwa (Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP 2020) – bezpieczeństwa wewnętrznego, międzynarodowego oraz społeczno-gospodarczego.
2. HIPOTEZA BADAWCZA: Uczestnictwo Rzeczypospolitej Polskiej w NATO i UE wzmacnia poczucie bezpieczeństwa obywateli w obliczu szeroko pojętych zagrożeń. Faktyczne działania podejmowane przez te organizacje umacniają środowisko bezpieczeństwa wewnętrznego i międzynarodowego.
3. FORMA PROJEKTU:
   • Badania prowadzone przez kadrę naukowo-badawczą kierunku Bezpieczeństwo wewnętrzne Wydziału Zarządzania i Logistyki Uczelni Techniczno-Handlowej w Warszawie.
   • Włączenie w badania autorów spoza Uczelni Techniczno-Handlowej w Warszawie.
   • Zebranie artykułów naukowych w formie publikacji (bądź specjalnego wydania czasopisma naukowego „Przedsiębiorstwo przyszłości”) – publikacja: termin kwiecień 2024,
   • Organizacja międzynarodowej konferencji naukowej w siedzibie Uczelni Techniczno-Handlowej w Warszawie – maj 2024,
   • Nawiązanie współpracy z innymi jednostkami badawczymi,
   • Wydanie publikacji przez Wydawnictwo Uczelni Techniczno-Handlowej w Warszawie,
   • Uzyskanie patronatów nad projektem.
4. CZAS REALIZACJI PROJEKTU: wrzesień 2023 – kwiecień 2024, w tym:
   • Przygotowanie artykułów naukowych – wrzesień – do grudzień 2023,
   • Przygotowanie publikacji zwartej – styczeń – do marzec 2024,
   • Przygotowanie międzynarodowej konferencji naukowej – marzec – do kwiecień 2024.
5. EFEKTY KOŃCOWE:
   • Przygotowanie publikacji książkowej
   • Przygotowanie międzynarodowej konferencji naukowej

Kontakt:

dr Zbigniew Nowak
Uczelnia Techniczno-Handlowa im. H. Chodkowskiej w Warszawie

e-mail: zbigniew.nowak@uth.edu.pl