Dyskryminacja
Dyskryminacja jest to zjawisko polegające na zachowaniu, w wyniku którego dana osoba zostaje potraktowana w sposób odmienny (z reguły niekorzystny, krzywdzący), niż inni w porównywalnej sytuacji.
Konstytucja RP w art. 32 stanowi, że wszyscy są wobec prawa równi i wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne
(ust. 1). Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny (ust. 2). Należy także uwzględnić, że ustawodawca w sposób szczególny odniósł się do kwestii równouprawnienia płci, stanowiąc w art. 33 Konstytucji, że kobieta
i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.
Niektóre rodzaje dyskryminacji
- ze względu na płeć,
- ze względu na wiek,
- ze względu na rasę, kolor skóry lub grupę etniczną,
- ze względu na wyznawaną religię,
- ze względu na orientację seksualną,
- ze względu na transpłciowość,
- ze względu na pochodzenie,
- ze względu na narodowość,
- ze względu na niepełnosprawność,
- Inne formy dyskryminacji.
Formy dyskryminacji
- dyskryminacja bezpośrednia (celowa) - typ dyskryminacji, w którym dana osoba traktowana jest mniej przychylnie, niż traktuje lub traktowałoby się inną osobę, w porównywalnej sytuacji,
- dyskryminacja pośrednia (niecelowa) - typ dyskryminacji, w którym pozornie neutralne warunki, kryteria lub praktyki stosowane są na równi wobec wszystkich, lecz w sposób szczególny dotykają konkretną grupę społeczną.
Procedura antydyskryminacyjna obowiązująca na Uczelni Techniczno-Handlowej im. H. Chodkowskiej - pobierz
Dyskryminacja ze względu na płeć to nierówne traktowanie kobiet lub mężczyzn ze względu na ich przynależność do danej płci, które nie jest uzasadnione obiektywnymi przesłankami.
Dyskryminacja ze względu na wiek ma miejsce, kiedy dana osoba z powodu swojego wieku traktowana jest gorzej niż inna osoba, w podobnej sytuacji (dyskryminacja bezpośrednia) lub gdy pozornie neutralny przepis, kryterium lub praktyka, mogą stawiać w szczególnie niekorzystnej sytuacji osoby w określonym wieku, w porównaniu do innych osób (dyskryminacja pośrednia).
Dyskryminacja ze względu na rasę, narodowość lub pochodzenie etniczne zachodzi wtedy, gdy ma miejsce niepożądane zachowanie związane z pochodzeniem rasowym, narodowym lub etnicznym, a jego celem lub skutkiem, jest naruszenie godności osoby i stworzenie onieśmielającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery.
Dyskryminacja ze względu na religię lub wyznanie ma miejsce, kiedy dana osoba z powodu swojej religii lub wyznania, traktowana jest gorzej, niż inna osoba w podobnej sytuacji (dyskryminacja bezpośrednia) lub gdy pozornie neutralny przepis, kryterium lub praktyka mogą stawiać w szczególnie niekorzystnej sytuacji osoby danej religii czy wyznania, w porównaniu do innych osób (dyskryminacja pośrednia).
Dyskryminacja ze względu na orientację seksualną i tożsamością płciową, to nierówne traktowanie, poniżanie, upokarzanie oraz molestowanie seksualne, w związku z prawdziwą bądź domniemaną orientacją seksualną.
Dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność jest to nieuzasadnione różnicowanie sytuacji lub praw, które dotykają osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności; nierówne traktowanie, prawnie nieusprawiedliwione i nieuzasadnione obiektywnymi przyczynami. Każde tego typu działanie stanowi pogwałcenie podstawowych praw i wolności danego człowieka.
Molestowaniem jest każde niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności osoby fizycznej i stworzenie wobec niej zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery.
Molestowaniem seksualnym jest każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym, wobec osoby fizycznej lub odnoszące się do płci, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności tej osoby, w szczególności przez stworzenie wobec niej zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery.
Nakłanianiem do dyskryminacji jest wyraźna preferencja lub zachęta do traktowania konkretnych osób, w sposób mniej korzystny ze względu na jedną z cech chronionych.
Należy pamiętać, że zgodnie z Konstytucją, wszyscy są wobec prawa równi i nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym, z jakiejkolwiek przyczyny. Jeżeli określona osoba jest gorzej traktowana ze względu na swoją cechę osobistą inną niż wymienione w ustawie o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, również mamy do czynienia z dyskryminacją.